Stripcolumn: Matthias Arégui's kunstenaarsverhaal "Een hondenleven"

Niemand in de Duitstalige stripuitgeverij maakt momenteel mooiere boeken dan Edition Moderne in Zürich – elk deel is een kunstwerk, vooral omdat het ontwerp van gelicentieerde edities vaak afwijkt van dat van het origineel in een andere taal en probeert de specifieke stemming van het betreffende verhaal beter vast te leggen. Maar dit brengt ook zo'n grote trots met zich mee over de eigen prestatie dat zaken die als vanzelfsprekend worden beschouwd, zoals het opnemen van de oorspronkelijke titel in de imprint, eenvoudigweg worden vergeten (wie zou geïnteresseerd zijn in andere versies van dit verhaal?). En ook als het om titels gaat, is Edition Moderne creatief, al is dat soms op een contraproductieve manier. Het boek waar we het hier over hebben heet in het Frans “Un Nécromanchien”. De Duitse titel? "Een hondenleven".
Het is nu niet eenvoudig om het woordspel met de necromancer (een spiritualist die tijdens seances de doden oproept) in het Duits te vertalen, vooral omdat de uitspraak van de Franse titel ook doet denken aan “mon chien” – “mijn hond”. Maar de titel “A Dog’s Life” legt zo’n andere nadruk op de negatieve betekenis van de term dat je je afvraagt wat de overigens zeer betrouwbare vaste vertaler Christoph Schuler dacht. Of het management van de uitgeverij.

Zeker omdat, ondanks de prachtige cover van de Duitse editie, de verkoopkansen van de originele Franse editie waarschijnlijk groter zijn. Omdat het schattige hondje, dat op de Duitse coverafbeelding slechts in kleine vorm te zien is, als enige figuur wordt afgebeeld, en dat drie keer: van boven naar beneden steeds groter en groter, totdat het vriendelijke gezicht van het dier de hele onderste helft van de cover vult. Maar natuurlijk: als het verhaal ‘Het leven van een hond’ heet, dan zou de eigenaar van de hond prominent op de cover moeten staan, omdat hij degene is die het leven van de hond leidt. De naam van de eigenaar is John Morose; Als onsuccesvolle schilder woont hij in een klein huisje in een anonieme nederzetting in de buitenwijken.
Naast ons woont nog een andere schilder, een zeer succesvolle: de voormalige studiegenoot Hans Dubonheur (de namen komen weer exact overeen met het origineel, ook in dit Duits-Franse “Hans in Luck”). Zijn huis onderscheidt zich letterlijk van de verder uniforme architectuur: hij verbreedde eerst een van de kleine standaardwoningen en breidde deze vervolgens uit met een futuristische glazen constructie, zodat deze boven het stadsbeeld uittorent en de vooraanstaande bewoner uitzicht (of beter gezegd een blik naar beneden) biedt op alle nietige mensen in de buurt. Vooral op Morose (wiens naam overigens ‘ontevreden’ betekent; vanwege het leven van de hond).

Maar nu tot slot aan de auteur van deze strip. Matthias Arégui is geboren in 1984 en komt uit Straatsburg. Zeven jaar geleden publiceerde de Zwitserse literaire uitgeverij Diaphanes een vertaling van een van zijn boeken: ‘Martin Heidegger’s Griesgram’, het verhaal van een kever die zich een weg vreet door het lijk van de filosoof. Arégui heeft echter alleen de afbeeldingen gemaakt (het verhaal is van Yan Marchand) en het is geen stripverhaal, maar zeer rijk geïllustreerd proza. Het lijkt erop dat de zwarte humor die erin tot uitdrukking kwam, Arégui aansprak.
Ook in “A Dog’s Life” is daar genoeg van te vinden. Het is een bittere satire op de kunstwereld, waarvan de hoofdpersonen in de strip aan de voeten liggen van de even brutale als arrogante Dubonheur, terwijl de bescheiden Morose geen aandacht krijgt. De vijandigheid tussen de twee mannen zet zich voort in de haat van Dubonheurs kat voor Morose's hond. De voortdurende ruzie tussen de twee dieren resulteert in de onbedoelde dood van de hond op het dramatische hoogtepunt van het boek. Morose is daarmee zijn belangrijkste inspiratiebron kwijt, maar vanaf dat moment krijgt hij bezoek van de geest van zijn overleden huisdier. Deze steun, die wordt aangevuld door de hulp van een zeer levendige en vrolijke voormalige handelaar in kunstbenodigdheden, zorgt ervoor dat de onbekende schilder later opstaat - tot grote ergernis van zijn rivaal en de kat in het huis naast hem.

Het verhaal is eenvoudig maar leuk; Wat de strip zo geweldig maakt, zijn de grafische experimenten. Arégui heeft duidelijk geleerd van David Mazzucchelli's "Asterios Polyp", vooral wat betreft de consequente variatie van de zijarchitectuur, maar tegelijkertijd verwerkt hij herhaaldelijk geschilderde voorstellingen in zijn Ligne Claire, die is gebaseerd op de Noord-Amerikaanse "Drawn & Quarterly"-school, die vervolgens de kunst van de twee rivalen weerspiegelen. Dat dit verschrikkelijke kitsch is, is waarschijnlijk met opzet gedaan. Wie op zo’n clichématige manier artistieke persoonlijkheden tegen elkaar opzet, heeft geen positief beeld van zijn eigen vakgebied.
Het is de Amerikaanse stijl van Arégui's grafische vormgeving die dit boek onderscheidt van het brede spectrum van het Frans-Belgische striplandschap. Het is moeilijk te geloven dat de auteur tot nu toe voornamelijk als illustrator van kinderboeken heeft gewerkt, gezien zijn talent om het idioom van stripcollega's als Daniel Clowes en Kevin Huizenga te gebruiken (en er is ook veel Britse invloed van Luke Pearson). Twintig jaar geleden leerde Craig Thompson van onafhankelijke Franse auteurs en veroverde daarmee de Amerikaanse scene. En nu komen een aantal van de transformaties die hij doorvoerde weer terug van over de Atlantische Oceaan. Fascinerend om te zien, heel leuk om te lezen.
Frankfurter Allgemeine Zeitung